Šum na srcu je prilično česta pojava u pedijatrijskoj praksi, obično bezopasna. Međutim, kod roditelja budi strah da njihovo dijete ima bolesno srce, odnosno neku srčanu manu.
Potrudili smo se da damo odgovore na neka od najčeščih pitanja.
● Moje dijete ima šum na srcu. Da li je bolesno?
Na sreću, najčešće nije tako. Smatra se, naime, da više od 50% zdrave djece ima šum na srcu. On se naziva funkcionalni ili fiziološki šum(u žargonu se često naziva i šum zdravog srca). Najčešće se otkrije tokom infekcije (bilo kog porijekla) praćene povišenom temperaturom.
Ovakvi šumovi imaju specifične zvučne karakteristike, koje ih odvajaju od šumova kod bolesnog srca. Iskusan pedijatar je sposoban da napravi razliku između fiziološkog i organskog šuma na srcu, pa najčešće ne saopštava odmah roditeljima da njihovo dijete ima šum. Obično sačeka da prođe infekcija, pa uporedi kvalitet i jačinu šuma. Ako je slabiji ili je nestao, sasvim je sigurno da se radi o fiziološkom šumu. Ali, ako je šum istog intenziteta, upućuje mališana kod dječjeg kardiologa.
● Da li moram HITNO da odvedem dijete kod dječjeg kardiologa?
Kada saznaju da njihovo dijete ima šum na srcu, roditelji ne bi trebalo da paniče. Jer, od 1000 djece sa šumom, samo tri-četiri mališana zaista ima neko oboljenje srca. Da bi se u potpunosti isključilo postojanje srčane mane (najčešće urođene), potrebno je da se roditelji konsultuju sa dječjim kardiologom.
● Kakav pregled nas očekuje?
Zadatak dječjeg kardiologa je da, osim kliničkog pregleda (auskultacije – osluškivanje zvukova i šumova), djetetu uradi i EKG. Nakon ovog osnovnog kardiološkog ispitivanja, sa velikom vjerovatnoćom može da se isključi postojanje ozbiljne urođene srčane mane. Postoje, međutim, neke srčane mane koje ne moraju da budu praćene jakim šumom ili ozbiljnim tegobama. Zbog toga bi bilo dobro da se poslije ovog pregleda zakaže i ultrazvučni (ehokardiografski) pregled. Ukoliko se nakon njega potvrdi da se radi o funkcionalnom šumu, odnosno da je srce djeteta potpuno zdravo, ispitivanje je završeno.
● Šta ako moje dijete ima urođenu srčanu manu?
Djeca kod koje se potvrdi postojanje urođene srčane mane, moraju da budu podvrgnuta detaljnijim ispitivanjima, a najčešće i terapiji. Prognoza kod ovih bolesnika je veoma šarolika. Jedan broj urođenih srčanih mana može da «prođe» spontano (ne zahtijeva hirurško liječenje), dok druge srčane mane zahtijevaju operaciju, poslije koje djeca mogu da vode relativno normalan život (takvih je najviše). U trećoj grupi su veoma teške urođene srčane mane – koje zahtijevaju nekoliko operacija, sa neizvjesnim udaljenim rezultatima (na sreću, takvih je najmanje).
● Ne moram da vodim dijete kod kardiologa, jer nema nikakvih tegoba.
Ovo je jedna od čestih zabluda! Nerijetko su šumovi kod pojedinih srčanih mana vrlo tihi, a tegobe potpuno odsutne, pa se dešava da se neke urođene srčane mane otkriju tek u uzrastu od 10 ili 12 godina. Tada su roditelji prilično nepovjerljivi i ne mogu da prihvate činjenicu da njihovo, naizgled zdravo dijete (koje se čak bavilo i sportom), ima urođenu srčanu manu koja zahtijeva hiruršku korekciju.
Zaključak: Šum na srcu – nije opasno, ali bi trebalo ispitati.
Odgovor na pitanje: «Da li ima razloga za strah?» bio bi da šum na srcu kod djece najčešće nije znak bolesnog srca, ali zahtijeva bar minimalno ispitivanje, koje sprovodi dječiji kardiolog.